بودجه چیست ؟

رسیدگی به این امر بر عهده حسابداران و مدیران ارشد مالی می باشد. شاید در سال های گذشته که ابزارهای حسابداری تا این اندازه پیشرفت نکرده بودند حسابداران با چالش های بیشتری در این زمینه مواجه بودند. اما امروزه نرم افزارهای حسابداری و ERP به قدری گسترش پیدا کرده اند که روند رسیدگی به بودجه بندی با سهولت بیشتری انجام می شود. کسب و کارها می توانند بر اساس نیاز خود از نرم افزار حسابداری موبایل فروشی، نرم افزار حسابداری رستوران، نرم افزار حسابداری خدمات کامپیوتری، نرم افزار حسابداری شرکتی، نرم افزار حسابداری سوپرمارکت، نرم افزار فروشگاهی سوپرمارکت و … استفاده کنند.

اصطلاحات مهم در بودجه

اکنون که متوجه شدیم بودجه چیست و چه معنایی دارد نوبت به این می رسد که به اصطلاحات مهم در این زمینه بپردازیم و هر کدام از آن ها را به زبان ساده شرح دهیم. هنگامی که اخبار روزانه از جمله اخبار دولت و مجلس را پیگیری می کنیم با واژگان متعددی مواجه می شویم که معنای اغلب آن ها را نمی دانیم .در این بخش به شما کمک خواهیم کرد که اطلاعات خود را افزایش دهید.

تفریغ بودجه

هنگامی که به لغت نامه دهخدا مراجعه می کنیم تا معنای واژه تفریغ را پیدا کنیم به خوبی می بینیم که معنای تفریغ ( فارغ ساختن) است. معنای مصطلح و رایجی که در خصوص تفریغ وجود دارد توسط دیوان محاسبات کشور ارائه شده که شامل : نوعی حسابرسی برای عملیات مالی دولت و نظات قوه مقننه در دخل و خرج کشور می باشد.

جدول بودجه

جدول بودجه همان جدولی است که شرکت، دولت یا هر نهاد دیگری اقدام به یادداشت درآمد و هزینه های خود در آن می کند. این امر می تواند به نهاد مربوطه کمک کند تا عملیات مالی سال آینده را پیش بینی کند.

متمم بودجه

دولت ها از چند سبد درآمدی و چند سبد هزینه ای برخوردار هستند که به منظور بررسی و برآورد وضعیت عملکرد دولت کاربرد دارد. هنگامی که درآمد یک سبد بالا می رود در سبد دیگر شاهد کاهش درآمد هستیم و در این شرایط نیازی به متمم بودجه نیست. اما در سایر حالات و شرایط به متمم بودجه نیاز داریم.

اهداف کلی در تهیه بودجه چیست ؟

اهدافی که در تهیه بودجه وجود دارد را به 5 گروه تقسیم می کنیم که شامل قضاوت در خصوص توزیع عادلانه وجوه، کسب مجوز قانونی برای فعالیت های دولتی، برقراری سیستم جوابگویی، ابزاری برای کنترل قوه مجریه توسط قوه مقننه و  راهنمای سیاست های دولت می باشد.

بودجه بندی چه مزایایی دارد؟

ضرورت برنامه ریزی

قطعا از مهم ترین مزایایی که راجع به بودجه بندی وجود دارد ضرورت و بهبود برنامه ریزی است. هیچ فرقی نمی کند که نهاد مربوطه دولتی است یا خصوصی! بلکه مهم آن است که اگر یک نهاد نتواند برنامه ریزی دقیقی داشته باشد در آینده دچار مشکلات و چالش های زیادی خواهد شد که بیرون آمدن از آن ها در برخی مواقع ناممکن خواهد بود.

ارزیابی عملکرد

هنگامی که یک شرکت جایگاه و ارزش بودجه را متوجه می شود از آن به عنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد استفاده می کند. بدون شک هر کدام از شرکت ها برای موفقیت در کسب و کار، باید یک چارچوب منظم برای انجام اهدافشان داشته باشند و بتوانند برنامه ریزی های آتی خود را به درستی اجرا کنند.

بهبود ارتباطات و هماهنگی

منظور از بهبود ارتباطات و هماهنگی در بودجه چیست ؟ زمانی که یک شرکت یا نهاد، اقدام به بودجه بندی و برنامه ریزی می کند تمام واحدها با یکدیگر هماهنگ می شوند و همین امر عامل مهمی در بهبود ارتباطات و هماهنگی واحدهای سازمان خواهد شد. علاوه بر موارد مذکور می توان به سایر مزایا از جمله اثربخشی، شفافیت و … اشاره کرد.

انواع بودجه چیست؟

بودجه جامع

بودجه جامع یا Master Plan بودجه ای است که تمام منابع مالی و غیرمالی یک شرکت را برای سال آینده تخمین می زند. لازم به ذکر است که ساختار Master Plan بر اساس ماهیت و نوع کسب و کار متفاوت خواهد بود.

بودجه عملیاتی و مالی

بودجه عملیاتی و مالی یا Operating And Financial Budgets از دیگر انواع بودجه است. بودجه عملیاتی بر روی هزینه هایی همچون خرید کالا و خدمات متمرکز است اما بودجه مالی با موضوعاتی همچون حقوق صاحبان سهام، بدهی ها، دارایی ها و … مرتبط می باشد.

بودجه هزینه‌ های سرمایه ‌ای

این نوع بودجه که به نام Capital Expenditure Budget نیز شناخته می شود ابتدا لیستی از پروژه های بلندمدت شرکت را تهیه می کند و بر اساس آن ها، دارایی های ثابت که برای آن پروژه صرف شده را کنترل و بررسی می کند. بر همین اساس بودجه تخمین زده می شود.

بودجه نقدی

Cash Budget به معنای بودجه نقدی است و تمرکز آن بر روی برنامه ریزی و کنترل وجوه نقد شرکت می باشد. این بودجه جریان ورودی و خروجی وجه نقد را در یک بازه زمانی مشخص نشان می دهد.

بودجه ثابت

همان طور که از نام بودجه ثابت پیداست کاملا غیرمنعطف است و بر اساس میزان فروش پایدار تنظیم می شود. ایراد این نوع بودجه چیست ؟ مهم ترین ایرادی که در این زمینه وجود دارد این است که اگر شرایط فروش تغییر کند هیچ انعطافی در بودجه ثابت وجود ندارد و این امر مشکلات و چالش های زیادی را ایجاد خواهد کرد.

بودجه انعطاف پذیر

بودجه انعطاف پذیر یکی از کاربردی ترین بودجه ها در میان شرکت ها می باشد که بر مبنای تغییرات کسب و کار می باشد. اگر شرایط شرکت و میزان فروش قابل اطمینان نباشد و امکان تغییر شرایط وجود داشته باشد 4 شرط برای بودجه انعطاف پذیر در نظر گرفته می شود که شامل بودجه بندی بهینه، بودجه بندی محافظه کارانه، بودجه بندی بدبینانه و بودجه بندی افزایشی است.