حسابداری قیمت تمام شده چیست؟
حسابداری قیمت تمام شده یکی از مهم ترین بخش های حسابداری می باشد که معمولا برای کسب وکارهای تولیدی و خدماتی کاربرد دارد. در حسابداری قیمت تمام شده اقدام به محاسبه هزینه های مربوط به ساخت محصولات و کالاها می کنیم. به نحوی که تمام رویدادهای مالی را در تاریخ تولید ثبت و ضبط می کنیم. این رویدادها تاثیر مستقیم یا غیرمستقیم بر صورت های مالی دارند.
صفر تا صد بهای تمام شده
منظور از حسابداری قیمت تمام شده محاسبه هزینه هایی است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در روند تولید صرف شده اند. در حسابداری قیمت تمام شده عواملی همچون مواد اولیه، دستمزد مستقیم و غیر مستقیم، هزینه های سربار و … تاثیرگذار هستند. مهم ترین کاربرد محاسبه بهای تمام شده این است که اطلاعات کامل و جامعی را در اختیار مدیران شرکت قرار می دهد تا بر اساس آن قادر به اخذ تصمیمات مهم برای سازمان باشند. تصمیماتی که به طور کوتاه مدت یا بلندمدت اخذ می شوند بر مبنای همین گزارشات خواهند بود.
از آنجایی که تمام کسب و کارها موظف به استفاده از نرم افزارهای حسابداری هستند می توان امیدوار بود که محاسبه بهای تمام شده به شکلی کاملا اتوماتیک و خودکار انجام شود تا شاهد بروز خطا و اشتباه در روند آن نباشیم. هیچ فرقی نمی کند که شما مشغول به انجام چه کاری هستید. بلکه مهم آن است که از انواع نرم افزار حسابداری رستوران، نرم افزار حسابداری خدمات کامپیوتری، نرم افزار حسابداری موبایل فروشی، نرم افزار حسابداری سوپرمارکت، نرم افزار فروشگاهی سوپرمارکت و … برای محاسبه بهای تمام شده استفاده کنید.
انواع حسابداری قیمت تمام شده چیست؟
قیمت تمام شده استاندارد
محاسبه قیمت تمام شده استاندارد را تجزیه و تحلیل واریانس نیز می گویند. در این روش شرایط استاندارد در استفاده از مواد اولیه، نیروی انسانی، خدمات و … را مقایسه می کنند و نسبت هایی را برای آن ها بکار می گیرند. به طور مثال در قیمت تمام شده سنتی، هزینه را بر مبنای یک مقیاس مشخص مانند ساعت کاری ماشین آلات و کارگران محاسبه می کنند. اما در قیمت تمام شده استاندارد هزینه های مربوط به نیروی انسانی را بخش کوچکی از هزینه یک مجموعه می دانند اما کارایی آن را بسیار زیاد می دانند. در واقع یک سازمان تولیدی یا خدماتی بدون داشتن نیروی انسانی فاقد کارایی خواهد بود.
قیمت تمام شده بر مبنای فعالیت
قطعا گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی، باعث ایجاد پیچیدگی هایی در صنعت می شود و سیستم هایی را برای هزینه یابی طراحی می کند. حسابداری قیمت تمام شده بر مبنای فعالیت، یکی از سیستم هایی است که توانایی شناخت فعالیت ها و بررسی تاثیر آن ها را در یک مجموعه را دارد. به طور مثال فعالیت های عمده شناسایی می شود و بر مبنای منابعی که در این فعالیت ها صرف می شود یک هزینه سربار به آن ها اختصاص داده می شود. سپس محرک های هزینه هر فعالیت بررسی می شود و متناسب با میزان مصرف شده محرک هزینه، بهای محصولات محاسبه می شود.
بهای تمام شده حاشیه ای
حسابداری قیمت تمام شده حاشیه ای یک مدل ساده شده از حسابداری بهای تمام شده محسوب می شود که اقدام به تحلیل و بررسی ارتباط میان هزینه فروش محصول، میزان تولید آن، میزان فروش، سود، قیمت و … می کند. تحلیل و بررسی این موارد به مدیران کمک می کند تا در هزینه ها تغییر ایجاد کنند و بهترین کمپین تبلیغاتی، نوع قیمت گذاری و … را انتخاب کنند.
وظیفه حسابداری بهای تمام شده چیست ؟
مهم ترین وظیفه حسابداری قیمت تمام شده ایجاد روش هایی برای کنترل هزینه ها می باشد. اگر یک واحد تولیدی یا خدماتی تمایل دارد در حیطه فعالیت خود موفق شود باید بتواند هزینه های اضافی را شناسایی کند و در صدد کاهش آن ها باشد. همچینین بررسی و ارزیابی موجودی از دیگر وظایف این نوع از حسابداری می باشد. معمولا حسابداری بهای تمام شده به وسیله نرم افزارهای حسابداری یا حسابداران خبره انجام می شود. در این شیوه می توان هزینه های مختلف را گردآوری و ثبت کرد و اقدام به تقسیم بندی آن ها کرد. شناسایی صحیح هزینه ها به مدیران کمک می کند تا قیمت گذاری را به نحو احسن انجام دهند و تصمیم گیری های مناسبی برای آینده سازمان داشته باشند. از مهم ترین روش های حسابداری قیمت تمام شده می توان به لایفو، فایو، شناسایی ویژه و میانگین موزون اشاره کرد.
تفاوت حسابداری بهای تمام شده و حسابداری مالی چیست ؟
در حسابداری مالی اقدام به خلاصه سازی، گزارش معاملات، ثبت آن ها و … می شود. به همین دلیل یک تصویر دقیق از عملکرد و وضعیت مالی یک شرکت بدست می آید. اما حسابداری بهای تمام شده به نام حسابداری هزینه نیز شناخته می شود و در این روش اقدام به محاسبه هزینه های یک شرکت در زمینه تولید محصولات، کالاها و خدمات می شود. در این شیوه ابتدا تمام عملیات اندازه گیری می شوند و سپس هزینه های مربوطه به طور جداگانه محاسبه می شوند. خروجی های بدست آمده به منظور مدیریت هر چه بهتر مدیران بکار گرفته می شود.
در محاسبه قیمت تمام شده باید هزینه های ثابت و متغیر به طور جداگانه درنظر گرفته می شوند. همان طور که می دانید که منظور از هزینه های ثابت هزینه هایی هستند که با افزایش یا کاهش میزان تولید تغییر نمی کنند. به طور مثال اجاره بها، هزینه بیمه، حقوق و دستمزد جزو این هزینه ها محسوب می شوند. اما هزینه های متغیر هزینه هایی هستند که ارتباط مستقیمی با افزایش یا کاهش میزان تولید دارند و کم یا زیاد می شوند. به طور مثال هزینه خرید مواد اولیه، هزینه انرژی، استهلاک ماشین آلات و … جزو هزینه های غیر مستقیم طبقه بندی می شوند.
